Positieve gezondheid

Heeft u er al eens van gehoord? Positieve gezondheid? De kans is groot, want het idee wordt door steeds meer mensen omarmd. Het gaat erom dat we op een andere manier naar onze gezondheid kijken. Dat we het accent niet leggen op de ziekte. Maar op mensen zelf, op hun veerkracht en op wat hun leven betekenisvol maakt.

Maar hoe doe je dat? We vroegen het Angelique Schuitemaker, directeur van het Instituut voor Positieve Gezondheid.

Tekst: Alex Passchier
Fotografie: Suzanne Blanchard
Thuis! september 2020
 

Wat is dat, positieve gezondheid?

“De kern is dat je de vraag stelt wat voor jou belangrijk is als het om je gezondheid gaat. Aan de hand van zes dimensies bepaal je zelf wat je wilt aanpakken om jezelf zo gezond mogelijk te voelen. Deze dimensies zijn: lichaamsfuncties, mentaal welbevinden, zingeving, kwaliteit van leven, meedoen en dagelijks functioneren.”

Samen eropuit en bewegen zijn belangrijke aspecten van positieve gezondheid. De Ledenservice van Marente helpt een handje met leuke uitstapjesworkshops, cursussen en veel meer.

Waarom moeten wij anders naar onze gezondheid kijken?

“Gezondheid wordt vaak gezien als de afwezigheid van ziekte. Maar als je het zo bekijkt, dan is vrijwel niemand gezond. Veel mensen hebben wel iets. Is iemand met diabetes ongezond? En iemand met een versleten knie? Niet per se. Je kunt van alles mankeren en je toch gezond voelen. Ook kan het zijn dat je lichamelijk niets mankeert, maar toch niet lekker in je vel zit. Bij positieve gezondheid draait het erom dat je naar meer dan alleen het lichamelijke kijkt.”

Ik zie dat 'zingeving' ook een aspect van positieve gezondheid is, wat moet ik daaronder verstaan?

“Ehm… nou, een half jaar geleden sprak ik een jonge kerel die in het gips zat. Ik vroeg hem wat hem het meeste dwars zat. Je zou denken dat hij vooral last had van zijn gebroken been. Dat was niet zo. Hij vond het jammer dat hij niet meer uit kon gaan met zijn vrienden. Hij wilde meedoen en niet alleen thuis zitten. We hebben geregeld dat zijn vrienden op zaterdagavond eerst bij hem thuis een biertje kwamen doen voordat ze op stap gingen. Het omgaan met zijn gebroken been ging dus niet over zijn lichamelijke aandoening, maar over zingeving en meedoen. Dat was belangrijk voor hem.”

Dat is eigenlijk toch wel logisch? Wat is hier nieuw aan?

“Ja, dat is heel logisch. Diep van binnen weten we dit allemaal wel. En toch zijn we in Nederland erg geneigd om te kijken naar de lichamelijke beperkingen. Bij positieve gezondheid kijk je breder naar hoe het komt dat je je niet lekker voelt. Komt dat door lichamelijke mankementen of heb je bijvoorbeeld veel stress?”

Wat is er zo belangrijk aan deze kijk op gezondheid?

“Mensen zijn goed in staat om met tegenslagen in het leven om te gaan. Uit diverse onderzoeken blijkt dat mensen beschikken over een sterk helend vermogen. In de thuiszorg betekent dat bijvoorbeeld dat de zorgverlener dit helend vermogen bij mensen kan oproepen door samen te kijken naar die zes aspecten van gezondheid. Mensen krijgen hierdoor kracht om te dealen met moeilijke dingen die bij het leven horen, in plaats van het alleen maar met lichamelijke zorg op te lossen. Dat kan helpen om de druk op de zorg te verminderen in de toekomst.”

 

Hoe werkt dat dan, dat helend vermogen?

“Het begint met een bredere kijk op je eigen gezondheid. Kijk niet alleen naar je lichaam. Ik ken iemand die heel erg overgewicht had. De eerste oplossing waar je aan denkt is: afvallen. Maar dat werkte niet bij haar. Toen gingen we met haar kijken naar andere aspecten van gezondheid, zoals kwaliteit van leven. En wat bleek, ze had financiële schulden die ze als een groter probleem ervaarde dan haar gewicht. Met hulp heeft ze eerst haar schulden opgelost. En daarna is ze met een positief gevoel met haar lijf aan de slag te gaan.”

Wat kan ík morgen doen om aan mijn positieve gezondheid te werken?

“Wat je concreet kunt doen, is afhankelijk van hoe je ‘scoort’ op de aspecten van gezondheid. Om dat te bepalen, hebben wij een spinnenwebmodel gemaakt, waarop je per onderdeel kunt kijken hoe je in het leven staat. Vervolgens ga je in gesprek met een zorgverlener of maatschappelijk werker die volgens het principe van Positieve Gezondheid werkt. Die kan je helpen om te bepalen wat je ‘morgen’ gaat doen. Wil je niet die stap naar een zorgverlener maken? Er zijn ook websites en apps die je kunnen helpen zoals www.mijnpositievegezondheid.nl.”