"Ik denk dat mijn vader hernieuwd verliefd geworden is op mijn moeder"

Na tien jaar vooral radio en televisie stond Eric Corton - ooit opgeleid op de toneelacademie - vorig jaar voor het eerst weer op de planken. In de solovoorstelling 'Ma', gebaseerd op het boek van Hugo Borst over diens dementerende moeder. Alsof de duvel ermee speelde, werd tijdens de repetitie duidelijk dat ook Erics eigen vader aan alzheimer lijdt. 

Tekst: Annemieke Bartholomeus     
 Fotografie: Femke Hoogland
Thuis! September 2019

Het besef dat 'Ma' over zijn eigen leven ging, en de surrealistische gewaarwording dat het verhaal zich tegenlijkertijd op het podium en in zijn ouderlijk huis afspeelde gaven de manier waarop Eric het stuk vertolkte, een diepere lading. Andersom was hij door de voorstelling beter voorbereid op wat hem privé te wachten stond. 

"In 'Ma' speelde ik alle rollen: de zoon, de moeder, maar ook de geriater en zorgverleners. Wil je die gesprekken goed verbeelden, dan moet je weten waarover je het hebt. Wat kan je verwachten van een geriater? Wat mag je vragen? Hoe vaak heb je contact met de huisarts? Hoe ziet het traject eruit? Dat ik me in die materie had verdiept, hielp me bijvoorbeeld op de juiste momenten om een doorverwijzing te vragen."

Lieve man met tatoeages


Erics vader zag de voorstelling toen hij nog helder genoeg was om te begrijpen waarover deze ging. "Het stadium dat hij nog een verleden en een toekomst had, zijn we inmiddels voorbij. Sinds enige tijd woont hij in een verzorgingstehuis vlak bij mijn moeder. De aanloop daarnaartoe was een verdrietig proces, zeker voor haar. Het is niet niks als je na 57 jaar huwelijk onvrijwillig uit elkaar geschroefd wordt. Mijn vader blijft achteruitgaan, maar omdat hij veel prikkels krijgt, onder andere via muziek en activiteiten, is hij de laatste tijd beter bij de les. Al herkent hij mij niet. Als ik hem uitleg dat ik zijn kind ben, neemt hij dat onmiddelijk van me aan. Dan zegt hij: 'Dat hoopte ik al.' Hij knuffelt met me. Maar ik ga ervan uit dat ik voor hem die lieve man met die tatoeages ben die hem vaag bekend voorkomt."

Gedragsverandering bij dementie

Als mantelzorger van iemand met dementie, kan het moeilijk zijn om te zien hoe het gedrag van een naaste verandert.

Tijdens de themabijeenkomst 'Gedragsverandering bij dementie' krijgt u inzicht in het ontstaan van onbegrepen gedrag, maar ook een andere kijk op hoe u ermee om kunt gaan. Door meer te weten te komen over dementie, ontstaat er ook meer begrip. Met deze kennis kunt u uw eigen gedrag aanpassen en dat heeft weer een positief effect op de interactie met elkaar. De themabijeenkomst duurt twee uur en wordt geleid door een zorgprofessional van Marente.

Bekijk de informatie over de themabijeenkomst Gedragsverandering bij dementie.

De paniek is eraf

De situatie is nu rustiger dan toen Erics vader nog thuis woonde. "Toen reed ik vaak een paar keer per week op en neer om brandjes te helpen blussen. Vooral voor mijn moeder was dat vervelend; die voelde zich bezwaard dat ze me soms 's avonds optrommelde. Nu is de paniek eraf en ook mijn moeder begint er langzaam aan te wennen dat andere mensen zich nu het grootste deel van de dag met mijn vader bezighouden. Ze heeft jaren alle zorg op zich genomen en vindt het knap lastig dat los te laten. Ze gaat wel dagelijks op bezoek. En heel grappig": ik denk dat mijn vader hernieuwd verliefd op haar is geworden. Het besef dat zij Yvonne is, mijn moeder, zijn vrouw, is al een tijd weg, maar ik zie hem opbloeien bij haar. Hij houdt van haar, zoent haar, danst met haar. Heel ontroerend." 

Zorg anders organiseren

Over de zorg voor zijn vader is hij dik tevreden. "Met drie zorgverleners op veertien bewoners is er altijd iemand in de buurt. Ze hebben een grote woonkamer, televisie, er wordt samen gegeten, ze krijgen therapieën waarbij ze bijvoorbeeld via geur, tast en muziek diep opgeslagen herinnneringen terughalen. Extra's die worden betaald uit het budget dat Hugo Borst en Carin Gaemers met hun manifest voor elkaar hebben gebokst. Maar de zorgkwaliteit in Nederland loopt sterk uiteen. Er zijn nog steeds huizen waar zorgverleners net niet met een stopwatch langskomen. Dat heeft met geld te maken, maar het is duidelijk dat we de zorg met z'n allen ook op een andere manier moeten organiseren. Nu al betalen we ongeveer 40% van ons inkomen aan zorg en de kosten lopen hard op. Dat is niet vol te houden."

Hulp is overal

Voorlopig is meer mogelijk dan gedacht, is Erics overtuiging. "Ik heb mantelzorgbijeenkomsten gehost van de Amsterdam Fillm Company rondom de documentaire 'Moeder aan de lijn', over drie dochters van dementerenden. Wat mij daar opviel, is dat mensen nauwelijks vragen stellen. Ze krijgen een verhaal van hun huisarts en daarmee gaan ze naar huis. Zonder te vragen wat ze hadden kunnen verwachten, wat voor hulp ze kunnen krijgen, waar ze terechtkunnen. Hulp van hun omgeving vragen ze evenmin - al biedt iedereen dat aan. Bij mijn moeder kwam ik er pas achter dat diverse buren hadden aangeboden af en toe de hond uit te laten toen ze aan haar grens zat. Acceptéér dat dan. Dat wil ik aan iedereen meegeven die in zo'n situatie terechtkom: vraag door, vraag door. Er is misschien geen geld, je kan wél hulp krijgen. Ga daarnaar op zoek, want anders brand je onherroepelijk af".

Gezonder leven 


Zelf is Eric veel gezonder gaan leven. "Uit onderzoek blijkt dat goede doorbloeding van de prefrontale cortex, het voorste deel van je hersenen, belangrijk bijdraagt aan het gezond houden van het brein. Als je vader met zo'n hersenziekte te maken krijgt, ga je toch nadenken over roken, drinken, zitten en andere zaken die de doorbloeding negatief beïnvloeden. Ik ben gestopt met drinken, matiger gaan eten - gezond eten deed ik al - en fiets 300 tot 400 kilometer per week. alsof de duvel en de dood me op de hielen zitten, zei iemand laatst. Maar het bevalt me uitstekend: ik ben 33 kilo lichter en voel me veel fitter".